İslam sanatı ve mimarisinin en belirgin özellikleri arasında yer alan göz kamaştırıcı desenler ile bu desenlerin tasarım sürecinde kullanılan yüksek geometri bilgisine yakından bir bakış…
Görsel: Beyşehir Eşrefoğlu Süleyman Bey Camii mihrabından detay. Kaynak
İslam kültüründe geometrik bir tasarımla hayatın her alanında karşılaşmak mümkün: Camilerde, medreselerde, saraylarda, tarihi evlerde… Bu mimari eserlerde ve türlü türlü eşyaların üzerinde süslemeye yönelik olarak yapılan bu çalışmalar bezeme olarak adlandırılıyor. Ve tüm bu işler, içinde kompleks bir geometri bilgisi barındırıyor.
İlginç bir şekilde bu tasarımların olağanüstü karmaşıklığına rağmen, çıkış noktası oldukça basit: Bunlar çoğaltılabilir modüller içerdiğinden, ihtiyacınız olan şey daireler çizmek için bir pergel ve içlerinde çizgiler oluşturmak için de bir cetvel. İslami tasarım alanında tanınan bir uzman olan yazar, eğitmen ve tasarımcı Eric Broug, bu noktayı aşağıdaki TedEd videosunda oldukça başarılı bir şekilde aktarmış.
Eric Broug’un Türkçe’ye de çevrilen Islamic Geometric Design (İslam Sanatında Geometrik Desenler) isimli eserinin tanıtım yazısına da bir göz atalım:
İslami desenlerin göz kamaştırıcı karmaşıklığı, kendini tekrarlayan desenlerin taşa oyularak, tavanlara resmedilerek veya canlı renklerde çinilerin döşenmesiyle süslediği güzel ve tarihî anıtlar, Orta Asya’dan Kuzey Afrika’ya ve Güney İspanya’ya kadar uzanmakta olup incelikli ve anıtsal biçimler meydana getirirler. Yine de geleneksel zanaatkârların bu büyüleyici eserleri oluşturmak için kullandıkları geometrik teknikleri veya bu desenlerin nasıl bir araya getirilip bu muhteşem yapıları oluşturmak üzere ölçeklendirileceğini çok az kişi bilir.
Artık bu kitabın yardımı ile herkes bu eski sanatta ustalaşmayı, kendi karmaşık desenlerini tasarlamayı ve klasik örnekleri yeniden oluşturmayı öğrenebilir. Tek ihtiyacınız; bir kalem, bir cetvel, bir pergel ve titremeyen bir el. Kitap önce kare, altıgen veya beşgen gibi temel öğelerin nasıl çizileceğini teknik ipuçlarıyla gösteriyor. Sonra da dikkatle oluşturulmuş aşamalı talimatlarla, dünyanın en iyi geometrik tasarımlarından seçilmiş ve zorluk seviyelerine göre sıralanmış yirmi üç örnek geliyor. Bu örnekler İslam sanatı ve mimarisinin en güzel ve en ünlü geometrik desenlerini içeriyor.
İslam Sanatı ve Mimarisinden 23 Örnek
Zorluk seviyelerine göre, Eric Broug kitabından.
• Kurtuba Ulucamii, İspanya
• Kayrevan Ulucamii, Tunus
• İbn Tolun Camii, Mısır
• Eşrefoğlu Camii, Türkiye
• Palatina Şapeli, Sicilya, İtalya
• Ak Medrese, Türkiye
• Abdüssamed Külliyesi, İran
• Şam Emeviyye Camii, Suriye
• Herat Ulucamii, Afganistan
• Şella Kabristanı, Fas
• Elhamra, Gırnata, İspanya
• Harakan Doğu Kümbedi, İran
• Şah Cihan Camii, Pakistan
• Fehîdî Hisarı, Birleşik Arap Emirlikleri
• Müstansıriyye Medresesi, Irak
• Bin Yusuf Medresesi, Fas
• İtimâdüddevle Türbesi, Hindistan
• Alkazar Sarayı, İspanya
• Memlük Mushafı, Suriye
• Bibi Cevindî Türbesi, Pakistan
• Karaviyyîn Camii, Fas
• Mulây İsmail Türbesi, Fas
• Derviş Paşa Camii, Suriye
İlginizi çekebilir
- İstanbul Tasarım Bienali
- Nezih Eldem Arşivi SALT Araştırma’ya Emanet
- Susam Sokağı LEGO’ya Dönüştü
- Dünyanın Kapıları ve Pencereleri
- Matematikçi Kerim Bey ve Einstein
- İş Bankası Kültür Yayınları’ndan «Bilim Dizisi»
- Güzel Köprüler Serisi
0 Yorum bulunuyor “İslam Sanatı ve Mimarisindeki Yüksek Geometri”